Sốt xuất huyết có điều trị tại nhà được không?
Không phải bệnh
nhân nào được chẩn đoán mắc sốt xuất huyết cũng phải nhập viện điều trị. Cần
xác định những đối tượng nên nhập viện, tránh trường hợp quá tải bệnh nhân tại
các bệnh viện. Người bị sốt xuất huyết nhẹ có thể điều trị tại nhà hoặc tại các
cơ sở tuyến huyện, xã phường.
Trong những ngày
đầu, người mắc sốt xuất huyết có thể điều trị tại nhà dưới sự giám sát của nhân
viên y tế từ xa. Người bệnh có thể sử dụng các dung dịch bù nước, thuốc hạ sốt
theo hướng dẫn.
Bệnh nhân sốt xuất
huyết tuyệt đối lưu ý không dùng kháng sinh, corticoid hoặc truyền những dung dịch
như đạm, dung dịch cao phân tử.
Sau 5 ngày bệnh
nhân có thể hết sốt. Nếu có biểu hiện thoát dịch, cô đặc máu sẽ dẫn tới hiện tượng
tụt huyết áp hoặc mệt, đau bụng vùng gan, mệt mỏi tay chân lạnh, xuất huyết dưới
da, chảy máu cam, chảy máu chân răng, đi ngoài ra máu, rong kinh ở phụ nữ. Đây
được gọi là những dấu hiệu cảnh báo và cần phải nhập viện, phải được theo dõi bởi
nhân viên y tế và tại các cơ sở y tế.
Nếu bệnh nhân
rơi vào tình trạng suy đa phủ tạng, sốc, cần truyền tiểu cầu, truyền dung dịch
cao phân tử thì nên chuyển lên tuyến trung ương. Lúc này không điều trị tại nhà
hoặc các tuyến cơ sở xã phường, huyện.
Điều trị người mắc sốt xuất huyết tại nhà
Người mắc sốt xuất
huyết cần lưu ý cần làm xét nghiệm công thức máu hàng ngày để biết số lượng tiểu
cầu bao nhiêu. Nếu tiểu cầu xuống dưới 50g/L thì nên nhập viện.
Sốt xuất huyết
trong những ngày đầu có thể chăm sóc tại nhà và có thể theo dõi nhiệt độ cũng
như dấu hiệu toàn thân khác. Nếu đau mỏi người, sốt thì dùng các thuốc hạ sốt,
giảm đau. Tuy nhiên, tránh không sử dụng các nhóm thuốc có salicylic vì có thể
gây chảy máu.
Sốt xuất huyết
nên ăn gì? Bệnh nhân sốt xuất huyết có thể uống các loại nước hoa quả, dung dịch
oresol để bù đủ nước cho cơ thể. Bên cạnh đó cần ăn uống đầy đủ chất dinh dưỡng
và nghỉ ngơi hợp lý. Nếu bệnh nhân chán ăn, ăn không ngon miệng có thể chia nhỏ
các bữa ăn, lựa chọn đồ ăn mềm, lỏng.
Một số người cứ
nghĩ bị sốt xuất huyết phải có xuất huyết mới được xem là nặng. Tuy nhiên nhiều
trường hợp máu cô đặc, không xuất huyết cũng được xem là tình trạng nặng.Trong
trường hợp máu cô đặc thường dẫn tới tình trạng bệnh nhân bị sốc.
Trong các trường
hợp bệnh nhân xuất huyết cần có sự phối hợp giữa các chuyên khoa điều trị. Bệnh
nhân chảy máu cam cần phối hợp với chuyên khoa tai mũi họng, xuất huyết tiêu
hóa cần nội soi để cầm máu, nếu rong kinh ở phụ nữ cần kết hợp điều trị với bác
sĩ sản phụ khoa.
Sai lầm khi chăm sóc người sốt xuất huyết tại nhà
Một số sai lầm
khi chăm sóc bệnh nhân sốt xuất huyết đó là chẩn đoán sai. Sốt xuất huyết có thể
chẩn đoán nhầm với COVID-19 hoặc một bệnh cúm… Khi đến ngày 4-5 của bệnh, lúc
này máu có biểu hiện cô đặc hoặc tiểu cầu giảm nhanh mới nhập viện. Trong trường
hợp này bệnh nhân cần truyền tiểu cầu, dung dịch cao phân tử và việc điều trị sẽ
khó khăn hơn. Thậm chí trường hợp nặng có thể dẫn tới suy đa tạng, suy gan, suy
thận, men gan tăng… cần phải lọc máu. Ngoài ra còn có một số biến chứng khác có
thể gặp trên bệnh nhân mắc bệnh nền, phụ nữ có thai, người già…
Người dân thường
có tâm lý ngại tới bệnh viện và đến các phòng khám tư nhân để truyền dịch, truyền
thuốc bổ, đạm… Đây là những dung dịch không được khuyến cáo trong điều trị sốt
xuất huyết của Bộ Y tế. Người dân khi có dấu hiệu nghi ngờ sốt xuất huyết cần đến
các cơ sở y tế để thực hiện xét nghiệm sốt xuất huyết. Xét nghiệm này đơn giản
có thể phát hiện ra sốt xuất huyết từ những ngày đầu.
Sốt xuất huyết
có 4 type huyết thanh và hiện nay chưa có vaccine để phòng bệnh. Bất kỳ ai cũng
có nguy cơ mắc sốt xuất huyết. Thậm chí có những người đã mắc sốt xuất huyết vẫn
có khả năng mắc lại type khác.
Hiện nay, để
phòng bệnh sốt xuất huyết, chủ yếu là các biện pháp phòng bệnh không đặc hiệu
như ngủ màn, thoa kem tránh muỗi đốt. Người dân cần vệ sinh môi trường xung
quanh để diệt muỗi, loăng quăng bọ gậy, không tạo điều kiện cho muỗi phát triển.
Nguyễn Minh (suckhoedoisong)