Xu thế phát triển 

       Lĩnh vực y tế trên thế giới hiện nay đã có rất nhiều các ứng dụng kỹ thuật số để giúp các cơ sở y tế và các hệ thống y tế hệ thống hoá các ứng dụng công nghệ thông tin trong nhiều lĩnh vực khác nhau. Theo Tổ chức Y tế thế giới (WHO), ứng dụng kỹ thuật số trong y tế rất phong phú, đáp ứng hầu hết các lĩnh vực cụ thể rất đa dạng của y tế. Đó là: Kho dữ liệu điều tra dân số, thông tin dân số; Đăng ký hộ tịch và thống kê sinh tử; các ứng dụng cho khách hàng; Hệ thống truyền thông khách hàng; Hồ sơ bệnh án điện tử; Hệ thống ứng phó khẩn cấp; Hệ thống thông tin tài chính và bảo hiểm y tế; Hệ thống thông tin quản lý sức khỏe (HMIS); Hệ thống thông tin nguồn nhân lực;  Hệ thống thông tin nhà thuốc; Hệ thống giám sát dịch bệnh và sức khỏe cộng đồng; Hồ sơ sức khỏe được chia sẻ và kho thông tin sức khỏe; Điều trị từ xa…

      Với tiềm năng và thế mạnh đó, Bộ Y tế cho biết, ứng dụng công nghệ trong lĩnh vực y tế thời gian qua tại Việt Nam đạt nhiều kết quả nổi bật. Hiện nay gần như toàn bộ các bệnh viện đã có phần mềm hệ thống thông tin bệnh viện, bước đầu triển khai phần mềm truyền tải và lưu trữ hình ảnh (PACS); 99,5% số bệnh viện đã kết nối, liên thông dữ liệu khám, chữa bệnh bảo hiểm y tế (BHYT) với cơ quan giám định và thanh toán BHYT, phục vụ giám định khám, chữa bệnh BHYT điện tử. Bộ Y tế đã triển khai thành công, có hiệu quả các dịch vụ công trực tuyến kết nối Cổng thông tin một cửa quốc gia, thực hiện Cơ chế một cửa quốc gia và Một cửa ASEAN. Hệ thống quản lý và điều hành văn bản điện tử của bộ được kết nối liên thông với Văn phòng Chính phủ, hơn 20 bộ, ngành và UBND các tỉnh, thành phố; công khai kết quả giải quyết thủ tục hành chính trên Cổng thông tin điện tử Chính phủ. Hệ thống thông tin quản lý y tế dự phòng, triển khai phần mềm tiêm chủng mở rộng trên cả nước, đã có hơn 6,2 triệu đối tượng tiêm chủng được quản lý.

       Tại tỉnh Ninh Bình, ngành Y tế hiện nay đang tích cực thực hiện chuyển đổi số trong ngành Y tế - được xem là nhiệm vụ quan trọng, cấp thiết, thông qua việc ứng dụng CNTT trong quản lý bệnh viện và khám chữa bệnh (KCB), từng bước nâng cao chất lượng điều trị, chăm sóc và nâng cao sức khỏe nhân dân.

      ÔngVũ Mạnh Dương, Giám đốc Sở Y tế cho biết: Thực hiện Kế hoạch chuyển đổi số của tỉnh Ninh Bình, Sở Y tế đã ban hành Kế hoạch số 37/KH-SYT ngày 01/4/2022 về việc phát triển Chính quyền số, chuyển đổi số và đảm bảo an toàn thông tin mạng năm 2022; Kế hoạch số 11a/KH-SYT ngày 10/02/2022 về việc triển khai thí điểm phần mềm chăm sóc sức khỏe F0 tại nhà trên địa bàn tỉnh Ninh Bình và Kế hoạch số 42/KH-SYT ngày 08/4/2022 về hỗ trợ thúc đẩy chuyển đổi số, thanh toán không dùng tiền mặt trong các bệnh viện, cơ sở y tế trên địa bàn tỉnh Ninh Bình năm 2022. Theo đó, hầu hết các cơ sở KCB trên địa bàn tỉnh đã đầu tư, nâng cấp hạ tầng công nghệ thông tin (như nâng cấp mạng LAN, nâng cấp dung lượng đường truyền internet...). Các đơn vị đã đầu tư hệ thống phần mềm Quản lý bệnh viện, giúp quy trình KCB cho nhân dân được thuận tiện, dễ dàng, nhanh chóng, đồng bộ...

       Bên cạnh việc nâng cao chất lượng nguồn nhân lực, hầu hết các cơ sở KCB và các đơn vị trực thuộc Sở đã có sự đầu tư về máy móc, trang thiết bị, ứng dụng công nghệ thông tin và từng bước số hóa trong hoạt động, tạo điều kiện giúp các đơn vị chuyển đổi số, đáp ứng yêu cầu nhiệm vụ trong bối cảnh dịch COVID-19 và các dịch bệnh khác diễn biến phức tạp.

          Hiệu quả cụ thể:

 Trong hoạt động nghiên cứu khoa học: tiếp tục được đẩy mạnh, nhiều đề tài có tính ứng dụng thực tiễn đã được triển khai. Năm 2022, toàn ngành đã có 253 đề tài nghiên cứu khoa học, 14 sáng kiến cải tiến kỹ thuật, trong đó 02 đề tài cấp tỉnh. Các đề tài, sáng kiến nghiệm thu đã tập trung nghiên cứu lĩnh vực dự phòng, khám chữa bệnh và công tác quản lý nhằm nâng cao chất lượng khám, chữa bệnh cho nhân dân trong và ngoài tỉnh.

  Hoạt động công nghệ thông tin: Hiệu quả đạt được rõ nhất của việc ứng dụng công nghệ, chuyển đổi số là việc KCB trong thời gian dịch COVID-19 diễn biến phức tạp. Đặc biệt, việc ứng dụng công nghệ thông tin trong công tác quản lý tiêm chủng đã tạo điều kiện giúp người dân thuận lợi theo dõi thông tin tiêm chủng không cần phải mang theo sổ giấy vì hiện các thông tin đã được cập nhật trong sổ tiêm chủng điện tử trên hệ thống tiêm chủng quốc gia. Cùng với đó, Sở Y tế Ninh Bình đã chỉ đạo các cơ sở KCB và các đơn vị trực thuộc, ngoài việc đầu tư đồng bộ cơ sở hạ tầng và nâng cao năng lực cho đội ngũ cán bộ, các đơn vị, còn tăng cường ứng dụng công nghệ thông tin trong khám bệnh, hướng đến đáp ứng yêu cầu triển khai bệnh án điện tử, xây dựng bệnh viện thông minh, bệnh viện không giấy tờ. Tăng cường triển khai các hoạt động y tế từ xa với các bệnh viện tuyến trên để được hỗ trợ tư vấn KCB từ xa…

  Hiệu quả đạt được rõ nhất của việc ứng dụng công nghệ, chuyển đổi số là việc KCB trong thời gian dịch COVID-19 diễn biến phức tạp. Đặc biệt, việc ứng dụng công nghệ thông tin trong công tác quản lý tiêm chủng đã tạo điều kiện giúp người dân thuận lợi theo dõi thông tin tiêm chủng không cần phải mang theo sổ giấy vì hiện các thông tin đã được cập nhật trong sổ tiêm chủng điện tử trên hệ thống tiêm chủng quốc gia.

       Bên cạnh đó, Sở Y tế Ninh Bình đã chỉ đạo các cơ sở KCB và các đơn vị trực thuộc, ngoài việc đầu tư đồng bộ cơ sở hạ tầng và nâng cao năng lực cho đội ngũ cán bộ, các đơn vị, còn tăng cường ứng dụng công nghệ thông tin trong khám bệnh, hướng đến đáp ứng yêu cầu triển khai bệnh án điện tử, xây dựng bệnh viện thông minh, bệnh viện không giấy tờ. Tăng cường triển khai các hoạt động y tế từ xa với các bệnh viện tuyến trên để được hỗ trợ tư vấn KCB từ xa…

       Kết quả đạt được trong công tác chuyển đổi số hiện nay của ngành Y tế là khá toàn diện và nhận được sự đồng thuận, triển khai thực hiện của đội ngũ cán bộ, nhân viên, người lao động trong ngành. Hiện nay, 100% các dịch vụ công trực tuyến do Sở Y tế thực hiện đều được công khai và thực hiện trên cổng dịch vụ công Một cửa điện tử của tỉnh, của Sở. 100% các đơn vị trực thuộc đã triển khai hệ thống mạng chuyên dùng cấp II, vận hành ổn định, an toàn, thông suốt. 100% các đơn vị trực thuộc đã được triển khai hệ thống phần mềm Quản lý văn bản iOfice và thực hiện ký số khi gửi văn bản điện tử giữa các đơn vị.

      Đến nay, 100% các cơ sở tiêm chủng COVID-19 trên địa bàn tỉnh đã được trang bị chữ ký số, đảm bảo ký xác thực hồ sơ "Hộ chiếu vắc xin" trên hệ thống phần mềm tiêm chủng. Đồng thời, triển khai ứng dụng phần mềm Y tế cơ sở cho 143/143 các trạm y tế tuyến xã. Phần mềm cơ bản đáp ứng được nhu cầu quản lý KCB và một số lĩnh vực y tế dự phòng và có khả năng kết nối liên thông với các phần mềm khác.

           Hầu hết các cơ sở KCB đã đầu tư hệ thống phần mềm Quản lý bệnh viện, hệ thống lấy số tự động…, giúp bệnh nhân giảm thời gian chờ đợi khi KCB tại Bệnh viện. Thông tin của bệnh nhân được lưu trữ và dễ dàng tra cứu trên hệ thống phần mềm. Người bệnh nhận phiếu, đơn thuốc được in ra rõ ràng, tránh nhầm lẫn.

           Riêng đối với Bệnh viện Đa khoa Ninh Bình và Bệnh viện Sản Nhi tỉnh, hiện đã chính thức đưa hệ thống lưu trữ và truyền tải hình ảnh không in phim (PACS) vào hoạt động. Quy trình này đã tạo bước tiến quan trọng để các bệnh viện tiến gần hơn tới việc số hóa các thông tin về y khoa theo mô hình Bệnh án điện tử, qua đó giúp tiết kiệm thời gian chờ đợi cho người bệnh và nâng cao hiệu quả hội chẩn chuyên gia từ xa, đồng thời góp phần giảm chi phí và bảo vệ môi trường khi không phải in phim.

           Hiện tất cả các bệnh viện và cơ sở y tế trong tỉnh đã triển khai phương thức thanh toán không dùng tiền mặt bằng phương thức mã QR code hoặc phương thức Mobile money và thẻ POS liên kết với các ngân hàng thương mại trên địa bàn. Các đơn vị cũng đã tích cực chủ động trong việc cải cách thủ tục hành chính, triển khai ứng dụng "VssID-Bảo hiểm xã hội số" để KCB BHYT. Hiện nay, toàn tỉnh đã tích hợp được trên 200.000 thẻ BHYT vào CCCD để người dân KCB BHYT và hiện đang được các cơ sở y tế tích cực triển khai thực hiện hình thức KCB tiện ích này.

   Khó khăn và phương hướng thời gian tới:

  Trong quá trình triển khai thực hiện chuyển đổi số, ngành Y tế Ninh Bình đang còn một số bất cập. Đó là việc triển khai thanh toán không dùng tiền mặt tại các đơn vị trực thuộc và các cơ sở KCB còn gặp khó khăn. Nguyên nhân là do trình độ dân trí của người dân còn thấp, không đồng đều, nên việc sử dụng các phương thức thanh toán không dùng tiền mặt còn hạn chế. Cùng với đó, mức phí thu quẹt thẻ qua POS của các ngân hàng trên mỗi giao dịch khá cao, một bệnh nhân có thể phát sinh nhiều hơn một giao dịch, các đơn vị khám chữa bệnh đang phải trả chi phí giao dịch này, trong khi chi phí này chưa được đưa vào chi phí KCB...

    Trước những khó khăn trên, Sở Y tế đã triển khai một số giải pháp khắc phục và đề ra các nhiệm vụ trong công tác chuyển đổi số ngành Y tế Ninh Bình trong thời gian tới. Đó là tập trung tuyên truyền, quán triệt các văn bản chỉ đạo của các cấp về ứng  dụng CNTT trong việc xây dựng Chính quyền điện tử, chuyển đổi số và bảo đảm an toàn an ninh thông tin, trong đó có việc ứng dụng CNTT áp dụng cho các dịch  vụ công trực tuyến. Phát triển nền tảng Chính quyền điện tử; phát triển hạ tấng số, nền tảng số; Phát triển dữ liệu số. Tiếp tục đấy mạnh triển khai, ứng dụng các dịch vụ, giải pháp phục vụ người dân, doanh nghiệp tiếp cận với các dịch vụ số trong lĩnh vực y tế. Triển khai các hệ thống thu thập phòng chống dịch bệnh COVID-19 trên địa bàn tỉnh và bảo đảm an toàn, an ninh thông tin. Cùng với đó, đẩy mạnh phát triển nguồn nhân lực, nâng cao nhận thức về chuyển đổi số cho đội ngũ nhân viên y tế và người dân, người bệnh. Đồng thời đẩy mạnh nghiên cứu khoa khọc trong cán bộ nhân viên...

       Có thể nói, phát triển công nghệ y tế, hình thành hệ thống y tế thông minh với 3 trụ cột chính là: Hệ thống phòng bệnh và chăm sóc sức khỏe thông minh, Hệ thống khám bệnh, chữa bệnh thông minh và Hệ thống quản trị y tế thông minh sẽ góp phần nâng cao hình ảnh, chất lượng dịch vụ y tế nói chung và y tế tỉnh nói riêng, đồng thời tăng sự tin tưởng của người dân khi sử dụng các dịch vụ y tế, hướng đến nền y tế hiện đại, chất lượng, công bằng, hiệu quả và hội nhập quốc tế.

Nguyễn Minh