PV: Xin Bác sỹ cho biêt bệnh Sởi là gì?

Bác sỹ: Bệnh Sởi là bệnh truyền nhiễm cấp tính do virus Paramyxoviridae gây ra, lây qua đường hô hấp. Bệnh hay xuất hiện vào thời điểm đông - xuân, là bệnh thường gặp ở trẻ em, nhưng cũng có thể xuất hiện ở người lớn, khả năng gây thành dịch cao (thường với chu kỳ 4-6 năm). Tỷ lệ tử vong khoảng 0,3-0,7%

Nguồn lây truyền của bệnh là con người (là các bệnh nhân bị mắc bệnh Sởi). Lứa tuổi hay mắc bệnh nhất là trẻ em 1-4 tuổi

Đường lây: Lây trực tiếp qua đường hô hấp khi bệnh nhân ho, hắt hơi, nói chuyện… Lây gián tiếp thì ít gặp do vi rút sởi dễ bị diệt ở ngoại cảnh và các chất sát khuẩn thông thường.

Sau khi mắc sởi, bệnh nhân có miễn dịch bền vững với bệnh nên ít khi bị mắc lại lần 2.

PV: Triệu chứng khi mắc bệnh sởi như nào, thưa Bác sỹ?

          Bác sỹ: Triệu chứng của bệnh ở trẻ em và người lớn đều có đặc trưng là sốt, viêm long đường hô hấp trên, viêm kết mạc và phát ban. Bệnh thể điển hình thường diễn biến qua 4 thời kỳ sau:

• Thời kỳ ủ bệnh: 7- 21 ngày, trung bình 10 ngày
• Thời kỳ khởi phát (giai đoạn viêm long) 3 - 4 ngày: sốt cao 39 – 40⁰ C, viêm long đường hô hấp trên  (ho, hắt hơi, chảy nước mũi…) , viêm kết mạc (mắt đỏ, chảy nước mắt, mi mắt sưng..), đôi khi có viêm thanh quản cấp, có thể có hạt Koplik (là các hạt màu trắng nhỏ như đầu đinh ghim nằm ở niêm mạc má ngang răng hàm trên, hạt này xuất hiện sớm từ khoảng ngày thứ 2 và tự mất sau 24-48 giờ).
• Thời kỳ toàn phát 2-5 ngày (thời kỳ mọc ban): Sau sốt 3-4 ngày, người bệnh phát ban dạng dát sẩn, màu đỏ, hình tròn hoặc bầu dục xen kẽ với vùng da lành. Ban mọc theo thứ tự từ sau tai, mặt xuống ngực, lưng, tay và cuối cùng xuống tới đùi và bàn chân. Khi bắt đầu mọc ban thì sốt sẽ giảm, ban mọc đến chân thì bệnh nhân hết sốt.
• Thời kỳ lui bệnh (thời kỳ bay ban): Khi ban mọc đến chân thì ban trên mặt bắt đầu bay, ban bay theo thứ tự như khi mọc. Ban nhạt màu dần, bong vảy để lại vết thâm trên da giống vết vằn da hổ và mất dần

  PV: Vậy biến chứng của bệnh Sởi?

  Bác sỹ:  Bệnh sởi là bệnh lành tính nhưng nếu không được phát hiện và điều trị kịp thời dễ gặp các biến chứng nguy hiểm sau:

• Biến chứng đường hô hấp: Viêm thanh quản, viêm phế quản, viêm phế quản phổi
• Biến chứng thần kinh : Viêm não, viêm tủy cấp, viêm màng não
• Biến chứng đường tiêu hóa: Viêm niêm mạc miệng, viêm dạ dày ruột gây ỉa chảy
• Biến chứng tai – mũi – họng: Viêm mũi họng bội nhiễm, viêm tai, viêm tai xương chũm.

   PV: Người mắc bệnh Sởi cần được chăm sóc như thế nào?

  Bác sỹ: Bệnh Sởi do vi rút gây ra nên không có thuốc điều trị đặc hiệu, chỉ điều trị triệu chứng. Khi mắc bệnh sởi, bệnh nhân nên được chăm sóc như sau:

• Cần cách ly bệnh nhân, cho bệnh nhân đeo khẩu trang y tế, tránh để bệnh nhân tiếp xúc với nhiều người.
• Bệnh nhân nên nghỉ ngơi tại buồng thoáng khí, đủ ánh sáng (tránh ánh sáng mạnh vì bệnh nhân có thể sợ ánh sáng). Buồng nên vệ sinh sạch sẽ thường xuyên.
• Giữ cho cơ thể đủ ấm, vệ sinh thân thể bằng nước ấm, vệ sinh răng miệng tốt, tuyệt đối không kiêng nước, kiêng gió.
• Nhỏ mắt, mũi bằng dung dịch nước muối sinh lý 0,9% hoặc có thể sử dụng dung dịch nhỏ mắt mũi chuyên dùng, mỗi ngày nhỏ 3-4 lần.
• Chú ý chế độ dinh dưỡng nhằm nâng cao thể trạng cho người bệnh. Nên cho bệnh nhân ăn thức ăn dễ tiêu, ăn thành nhiều bữa. Bổ sung thêm vào bữa ăn các thức ăn giàu Vitamin (đặc biệt là thức ăn giàu Vitamin A). Với trẻ bú mẹ, tiếp tục cho trẻ ăn sữa mẹ, khi bị tiêu chảy trẻ cần được bú nhiều hơn.
• Uống nhiều nước, nước hoa quả, tốt nhất là sử dụng Oresol để đảm bảo đủ nước - điện giải.
• Chườm ấm khi sốt nhẹ, nếu sốt cao > 38,5⁰C dùng thuốc hạ sốt theo chỉ định của bác sĩ.
• Tuyệt đối không tự ý sử dụng bất kì loại thuốc nào cho BN, đặc biệt là thuốc kháng sinh.
• Người chăm sóc bệnh nhân, người tiếp xúc với bệnh nhân cần đeo khẩu trang y tế, thực hiện rửa tay trước và sau khi tiếp xúc với người bệnh.

  Khi xuất hiện các dấu hiệu của bệnh (đặc biệt là trẻ em), cần đưa ngay bệnh nhân đến cơ sở y tế để thăm khám, xử trí.

  PV: Làm thế nào để phòng tránh bệnh Sởi?

  Bác sỹ: Bệnh sởi là bệnh truyền nhiễm cấp tính do virus gây ra, do đó, tiêm phòng vaccine sởi là biện pháp phòng bệnh đặc hiệu. Trẻ cần được tiến hành tiêm chủng đầy đủ hai mũi cơ bản, mũi thứ nhất khi trẻ 9 tháng tuổi, và mũi thứ hai khi trẻ 18 tháng tuổi. Tùy vào tình hình dịch sởi trong nước mà nhà nước có thể sẽ tổ chức các chiến dịch tiêm bổ sung ở các lứa tuổi lớn hơn

  Ngoài ra, nên thực hiện những biện pháp phòng lây nhiễm bệnh Sởi:

• Người mắc bệnh cần được cách ly, đồng thời tránh tập trung đông người khi xảy ra dịch.
• Bệnh nhân, những người có tiếp xúc với bệnh nhân cần đeo khẩu trang y tế. Rửa tay trước và sau khi tiếp xúc với bệnh nhân để chống lan truyền bệnh
• Thực hiện tốt vệ sinh môi trường, vệ sinh cá nhân.

Khi có dấu hiệu mắc bệnh, cần đưa bệnh nhân đến cơ sở y tế gần nhất để thăm khám và điều trị, tránh biến chứng nguy hiểm. Với những trường hợp chưa mắc bệnh sởi thì việc tiêm phòng vacxin Sởi là điều cần thiết để phòng ngừa bệnh

PV: Cảm ơn Bác sỹ!

Nguyễn Minh