Bà Ninh Thị Liên, cán bộ chuyên trách chương trình phòng, chống HIV/AIDS - Trung tâm y tế Kim Sơn cho biết: Do cơ cấu việc làm không cân đối, một bộ phận giới trẻ đi tìm việc nơi xa, với nhiều ngành nghề như buôn bán, đào đãi vàng, khai thác khoáng sản, làm nương rẫy… Trong quá trình đi làm ăn xa, trong đó nhiều nơi là vùng sâu, vùng xa, vùng đồng bào dân tộc, những thanh niên này đã vướng vào các tai tệ nạn xã hội như ma túy, mại dâm, HIV/AIDS.

Từ ca bệnh đầu tiên được phát hiện vào tháng 8/1995 tại xã Chất Bình, đến hết tháng 10/2017, lũy tích các trường hợp nhiễm HIV/AIDS là người Kim Sơn có 1.074 trường hợp; trong đó, nam giới là 859 người, chiếm 79,9% và nữ là 215 người, chiếm 20,1%. Trong đó, tổng số các trường hợp nhiễm HIV còn sống là 809 người, bệnh nhân chuyển sang giai đoạn AIDS là 259 người. Tổng số trường hợp tử vong do AIDS là 265 người. Số người nghiện chích ma túy được quản lý là 457; trong đó ở ngoài xã hội là 384, còn lại là các trường hợp đang ở trại, cơ sở chữa bệnh bắt buộc, trường giáo dưỡng, cơ sở giáo dục.

Được sự quan tâm lãnh đạo, chỉ đạo của UBND tỉnh, Sở Y tế, UBND huyện Kim Sơn, sự chỉ đạo về chuyên môn của Cục phòng chống HIV/AIDS, Trung tâm phòng chống HIV/AIDS tỉnh Ninh Bình, Trung tâm y tế Kim Sơn đã triển khai các nội dung can thiệp nhằm giảm tác hại của dịch HIV/AIDS theo Dự án quỹ toàn cầu, trong đó tập trung vào việc điều trị nghiện thay thế các chất dạng thuốc phiện bằng thuốc Methadone, tư vấn xét nghiệm tự nguyện và lấy mẫu máu xét nghiệm sàng lọc cho phụ nữ mang thai…. Cùng với đó tích cực tư vấn điều trị ARV cho những người nhiễm HIV/AIDS, đẩy mạnh công tác dự phòng lây truyền từ mẹ sang con; cấp phát miễn phí bao cao su, bơm kim tiêm an toàn... cho các đối tượng nguy cơ cao. Đến nay, có 259 bệnh nhân được điều trị nghiện thay thế các chất dạng thuốc phiện bằng thuốc Methadone, 274 bệnh nhân đang điều trị thuốc ARV. Hàng năm, có hàng nghìn phụ nữ mang thai được xét nghiệm sàng lọc HIV (từ đầu năm 2017 đến hết tháng 10/2017, có 1.986 phụ nữ mang thai được xét nghiệm sàng lọc HIV).

Cũng theo bà Ninh Thị Liên, cán bộ chuyên trách chương trình phòng, chống HIV/AIDS, hiện nay, đối tượng nhiễm HIV/AIDS chủ yếu là nam giới, là nhóm người có nghề nghiệp không ổn định, là lao động tự do, đi làm ăn xa hoặc sống phụ thuộc vào gia đình. Tuy nhiên, tỷ lệ phụ nữ nhiễm HIV ngày càng có xu hướng gia tăng, do bị lây nhiễm qua chồng có HIV. Tuổi nhiễm HIV đang có xu hướng trẻ hóa, hiện tập trung trong độ tuổi từ 20-29 tuổi, chiếm 59%; từ 30-39 tuổi, chiếm 31%. Hiện đã có những gia đình cả vợ chồng và con cái hoặc anh em ruột đều nhiễm HIV/AIDS. Đã có 25/27 xã, thị trấn trên địa bàn huyện Kim Sơn phát hiện người nhiễm, chiếm 88,9%. Xã có người nhiễm cao nhất là Hùng Tiến với hơn 100 người; Ân Hòa có gần 100 người; 2 xã Kim Định, Đồng Hướng có từ 70-80 người; các xã Yên Lộc, Kim Chính, Như Hòa, Hồi Ninh…, mỗi xã có từ 30-40 người... Dự báo trong thời gian tới, Kim Sơn vẫn có thể tăng số bệnh nhân HIV do số người nhiễm mới, do những người còn đang muốn giấu danh tính và số khác là bệnh nhân đi làm ăn xa giai đoạn cuối về nhà chữa bệnh. Trước thực tế đó, Trung tâm y tế Kim Sơn tiếp tục phối hợp với các ban, ngành, đoàn thể, các tổ chức chính trị - xã hội trong huyện đẩy mạnh công tác tuyên truyền nhằm giảm tỷ lệ người nhiễm trên địa bàn, tập trung vào các nội dung: Tuyên truyền vận động các đối tượng nghiện chích ma túy tham gia điều trị bằng thuốc Methadone; vận động các đối tượng có nguy cơ cao tới các cơ sở y tế để được tư vấn xét nghiệm tự nguyện phát hiện sớm HIV…

Cùng với đó mở rộng việc cung cấp các dịch vụ phòng, chống HIV/AIDS, xét nghiệm HIV dựa vào cộng đồng, điểm cấp phát thuốc ARV tại các Trạm y tế xã, thị trấn. ủng hộ, gây quỹ hỗ trợ người nhiễm HIV, triển khai mua thẻ BHYT cho người nhiễm HIV và thăm hỏi người nhiễm hoặc nhóm người nhiễm HIV, bệnh nhân AIDS tại địa phương. Kiện toàn, củng cố hệ thống chuyển tiếp, chuyển tuyến, đặc biệt là dịch vụ cung cấp các phương tiện dự phòng lây nhiễm HIV cho người dân có nhu cầu…. Mục tiêu là tạo sự chuyển biến mạnh mẽ về nhận thức, sự hiểu biết cho người dân về căn bệnh HIV/AIDS để khống chế tỷ lệ lây nhiễm HIV trong cộng đồng dân cư và giảm số người tử vong do HIV/AIDS, góp phần đạt mục tiêu mà Chính phủ cam kết đến năm 2030 kết thúc đại dịch này tại Việt Nam.

 Thu Trang